اعمال اختصاصی شب و روز سه شنبه

روز سه شنبه، چهارمین روز هفته است و مانند سایر ایام، اعمال و ادعیه و نمازهای بخصوصی دارد که در سنت و سیره ی امامان معصوم علیهم السلام و بزرگان دین جاری بوده و سند و کیفیت این اعمال در کتاب های مفاتیح الاجنان شیخ عباس قمی و بلدالامین کفعمی و مصباح المجتهد شیخ طوسی ذکر شده است. انجام این آداب و اعمال مستحبی آثار و برکات فراوانی برای انسان دارد و ثواب و اجر بسیاری را برای کسی که به انجام آنها مبادرت می ورزد، به ارمغان خواهد آورد. در این نوشتار قصد داریم به اعمال و آداب مخصوص روز سه شنبه بپردازیم. با ما همراه باشید.

در اهمیت روز سه شنبه

در فرهنگ اسلامی، این مطلب که: «عالم محضر خداست» نهادینه شده و مسلمانان مخلص و باایمان، برای تقرب به محضر خداوند متعال، هرآینه در پی این هستند که از اوقات و ایام و لحظات زندگی خود، بهترین استفاده را در جهت کسب رضایت پروردگار و نیز به دست آوردن محبت اوصیا و اولیای الهی داشته باشند. اعیاد و مناسبتهای مذهبی، روزهای اندکی از ایام سال را تشکیل می دهند، از این رو، کسانی که می خواهند همواره به یاد خدا باشند و از فرصت های ایام هفته برای تقرب و توسل بهره جویند، به دنبال کسب فیض و برکت از همه ی روزهای زندگی خود هستند.

در بیان فضیلت روز سه‌شنبه امام صادق علیه السلام می فرماید:

«هر کس نیازها و حاجات بر وی فشار آورده‌اند پس آنها را در روز سه‌شنبه پی‌جویی کند، زیرا آن روزی است که خداوند آهن را برای حضرت داوود علیه السلام نرم کرده است.»[۱]

همچنین رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود:

«هر کس در روز سه‌شنبه ی هفدهم یا نوزدهم یا بیست و یکم ماه حجامت کند، خداوند او را از دردهای سال شفا بخشد.»[۲]

اعمال مخصوص شب سه شنبه

دعای شب سه شنبه

در کتاب بلد الامین برای شب سه شنبه دعایی با این مطلع آمده است:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ سُبْحَانَکَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ أَنْتَ اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ
وَ أَنْتَ مَلِکٌ لَا مَلِکَ مَعَکَ وَ لَا شَرِیکَ لَکَ وَ لَا إِلَهَ دُونَکَ اعْتَرَفَ
لَکَ الْخَلَائِقُ رَبَّنَا لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الْمُلْکُ الْعَظِیمُ الَّذِی لَا یَزُولُ
وَ الْغَنِیُّ الْکَبِیرُ الَّذِی لَا یَعُولُ وَ السُّلْطَانُ الْعَزِیزُ الَّذِی لَا یُضَامُ
وَ الْعِزُّ الْمَنِیعُ الَّذِی لَا یُرَامُ وَ الْحَوْلُ الْوَاسِعُ الَّذِی لَا یَضِیقُ
وَ الْقُوَّهُ الْمَتِینَهُ الَّتِی لَا تَضْعُفُ وَ الْکِبْرِیَاءُ الْعَظِیمُ
الَّذِی لَا یُوصَفُ وَ الْعَظَمَهُ الْکَبِیرَهُ فَحَوْلَ أَرْکَانِ عَرْشِکَ النُّورُ
وَ الْوَقَارُ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَخْلُقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ کَانَ عَرْشُکَ عَلَى الْمَاءِ
وَ کُرْسِیُّکَ یَتَوَقَّدُ نُوراً وَ سُرَادِقُکَ سُرَادِقُ النُّورِ وَ الْعَظَمَهِ
وَ الْإِکْلِیلُ الْمُحِیطُ بِهِ هَیْکَلُ السُّلْطَانِ وَ الْعِزَّهِ وَ الْمِدْحَهِ
لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ الْبَهَاءِ وَ النُّورِ
وَ الْحُسْنِ وَ الْجَمَالِ وَ الْعُلَى وَ الْعَظَمَهِ وَ الْکِبْرِیَاءِ وَ الْجَبَرُوتِ
وَ السُّلْطَانِ وَ الْقُدْرَهِ أَنْتَ الْکَرِیمُ الْقَدِیرُ الْعَزِیزُ عَلَى جَمِیعِ مَا خَلَقْتَ
وَ لَا یَقْدِرُ شَیْ‏ءٌ قَدْرَکَ وَ لَا یُضَعِّفُ شَیْ‏ءٌ عَظَمَتَکَ خَلَقْتَ
مَا أَرَدْتَ بِمَشِیَّتِکَ فَنَفَذَ فِیمَا خَلَقْتَ عِلْمُکَ وَ أَحَاطَ بِهِ خُبْرُکَ
وَ أَتَى عَلَى ذَلِکَ أَمْرُکَ وَ وَسِعَهُ حَوْلُکَ وَ قُوَّتُکَ لَکَ الْخَلْقُ
وَ الْأَمْرُ وَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْآلَاءُ وَ الْکِبْرِیَاءُ
ذُو الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ وَ النِّعَمِ الْعِظَامِ وَ الْعِزَّهِ الَّتِی لَا تُرَامُ
سُبْحَانَکَ وَ بِحَمْدِکَ تَبَارَکْتَ رَبَّنَا وَ جَلَّ ثَنَاؤُکَ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ
الْمُقَفَّى عَلَى آثَارِهِمْ وَ الْمُحْتَجِّ بِهِ عَلَى أُمَمِهِمْ وَ الْمُهَیْمِنِ عَلَى تَصْدِیقِهِمْ
وَ النَّاصِرِ لَهُمْ مِنْ ضَلَالِ مَنِ ادَّعَى مِنْ غَیْرِهِمْ دَعْوَتَهُمْ
وَ سَارَ بِخِلَافِ سِیرَتِهِمْ صَلَاهً تُعَظِّمُ بِهَا نُورَهُ عَلَى نُورِهِمْ
وَ تَزِیدُهُ بِهَا شَرَفاً عَلَى شَرَفِهِمْ وَ تُبَلِّغُهُ بِهَا أَفْضَلَ مَا بَلَّغْتَ نَبِیّاً مِنْهُمْ
وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ اللَّهُمَّ فَزِدْ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
مَعَ کُلِّ فَضِیلَهٍ فَضِیلَهً وَ مَعَ کُلِّ کَرَامَهٍ کَرَامَهً حَتَّى تُعَرِّفَ فَضِیلَتَهُ
وَ کَرَامَتَهُ أَهْلَ الْکَرَامَهِ عِنْدَکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَ هَبْ لَهُ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
مِنَ الرِّفْعَهِ أَفْضَلَ الرِّفْعَهِ وَ مِنَ الرِّضَا أَفْضَلَ الرِّضَا وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ الْعُلْیَا
وَ تَقَبَّلْ شَفَاعَتَهُ الْکُبْرَى وَ آتِهِ سُؤْلَهُ فِی الْآخِرَهِ وَ الْأُولَى آمِینَ إِلَهَ الْحَقِّ رَبَّ الْعَالَمِینَ
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْأَکْبَرِ الْعَظِیمِ الْمَخْزُونِ
الَّذِی تُفَتَّحُ بِهِ أَبْوَابُ سَمَاوَاتِکَ وَ رَحْمَتِکَ وَ یَسْتَوْجِبُ رِضْوَانَکَ
الَّذِی تُحِبُّ وَ تَهْوَى وَ تَرْضَى عَمَّنْ دَعَاکَ بِهِ وَ هُوَ حَقٌّ عَلَیْکَ
أَلَّا تَحْرِمَ بِهِ‏ سَائِلَکَ وَ بِکُلِّ اسْمٍ دَعَاکَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِینُ
وَ الْمَلَائِکَهُ الْمُقَرَّبُونَ وَ الْحَفَظَهُ الْکِرَامُ الْکَاتِبُونَ وَ أَنْبِیَاؤُکَ الْمُرْسَلُونَ
وَ الْأَخْیَارُ الْمُنْتَجَبُونَ وَ جَمِیعُ مَنْ فِی سَمَاوَاتِکَ وَ أَقْطَارِ أَرْضِکَ
وَ الصُّفُوفُ حَوْلَ عَرْشِکَ تُقَدِّسُ لَکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ أَنْ تَنْظُرَ فِی حَاجَتِی إِلَیْکَ وَ أَنْ تَرْزُقَنِی نَعِیمَ الْآخِرَهِ
وَ حُسْنَ ثَوَابِ أَهْلِهَا فِی دَارِ الْمُقَامَهِ مِنْ فَضْلِکَ وَ مَنَازِلَ الْأَخْیَارِ
فِی ظِلٍّ أَمِینٍ فَإِنَّکَ أَنْتَ بَرَأْتَنِی وَ أَنْتَ تُعِیدُنِی لَکَ أَسْلَمْتُ نَفْسِی
وَ إِلَیْکَ فَوَّضْتُ أَمْرِی وَ إِلَیْکَ أَلْجَأْتُ ظَهْرِی وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَ بِکَ وَثِقْتُ
اللَّهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ دُعَاءَ ضَعِیفٍ مُضْطَرٍّ وَ رَحْمَتُکَ یَا رَبِّ أَوْثَقُ عِنْدِی مِنْ دُعَائِی
اللَّهُمَّ فَأْذَنِ اللَّیْلَهَ لِدُعَائِی أَنْ یَعْرُجَ إِلَیْکَ وَ أْذَنْ لِکَلَامِی أَنْ یَلِجَ إِلَیْکَ
وَ اصْرِفْ بَصَرَکَ عَنْ خَطِیئَتِی اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَضِلَّ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ نَاشِئاً أَوْ أَنْ أَغْوِیَ نَاسِکاً
أَوْ أَنْ أَعْمَلَ بِمَا لَا تَهْوَى فَأَنْتَ رَبُّ السَّمَاوَاتِ الْعُلَى
وَ أَنْتَ تَرَى وَ لَا تُرَى وَ أَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى فَالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوَى
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ اللَّیْلَهَ أَفْضَلَ النَّصِیبِ فِی الْأَنْصِبَاءِ
وَ أَتَمَّ النِّعْمَهِ فِی النَّعْمَاءِ وَ أَفْضَلَ الشُّکْرِ فِی السَّرَّاءِ
وَ أَحْسَنَ الصَّبْرِ فِی الضَّرَّاءِ وَ أَفْضَلَ الرُّجُوعِ إِلَى أَفْضَلِ دَارِ الْمَأْوَى
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَسْأَلُکَ الْمَحَبَّهَ لِمَحَابِّکَ
وَ الْعِصْمَهَ لِمَحَارِمِکَ وَ الْوَجَلَ مِنْ خَشْیَتِکَ وَ الْخَشْیَهَ مِنْ عَذَابِکَ
وَ النَّجَاهَ مِنْ عِقَابِکَ وَ الرَّغْبَهَ فِی حُسْنِ ثَوَابِکَ وَ الْفِقْهَ فِی دِینِکَ
وَ الْفَهْمَ فِی کِتَابِکَ وَ الْقُنُوعَ بِرِزْقِکَ وَ الْوَرَعَ عَنْ مَحَارِمِکَ
وَ الِاسْتِحْلَالَ لِحَلَالِکَ وَ التَّحْرِیمَ لِحَرَامِکَ وَ الِانْتِهَاءَ عَنْ مَعَاصِیکَ
وَ الْحِفْظَ لِوَصِیَّتِکَ وَ الصِّدْقَ بِوَعْدِکَ وَ الْوَفَاءَ بِعَهْدِکَ وَ الِاعْتِصَامَ بِحَبْلِکَ
وَ الْوُقُوفَ عِنْدَ مَوْعِظَتِکَ وَ الِازْدِجَارَ عِنْدَ زَوَاجِرِکَ وَ الِاصْطِبَارَ عَلَى عِبَادَتِکَ
وَ الْعَمَلَ بِجَمِیعِ أَمْرِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ
وَ عَلَى عِتْرَتِهِ الْمَهْدِیِّینَ وَ السَّلَامُ عَلَیْهِمْ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ‏

اعمال مخصوص روز سه شنبه

ذکر مخصوص روز سه شنبه

از اولین و مرسوم ترین اعمال روز سه شنبه میتوان به ذکر مخصوص این روز در هفته اشاره کرد. خواندن اذکار و ادعیه در روزهای هفته از بهترین و سهل ترین عباداتی است که هر مسلمانِ باایمان و معتقدی می‌تواند برای رسیدن به آرامش و خیر، در دنیا و آخرت انجام دهد زیرا که تنها با یاد خداست که دل‌‌ها آرام می‌گیرد:«الَّذِینَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»: [بازگشتگان به سوی خدا] کسانی [هستند] که ایمان آوردند و دل هایشان به یاد خدا آرام می گیرد، آگاه باشید! دل ها فقط به یاد خدا آرام می گیرد.[۳]

ذکر مخصوص روز سه شنبه، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین به معنی ای مهربان‌ترین مهربانان است.

صد مرتبه تکرار این ذکر زیبا و مداومت و استمرار بر خواندن آن در روز سه شنبه هر هفته موجب برپایی یاد خداوند در دل و برآورده شدن حاجات می‌گردد.

زیارت سه امام در روز سه شنبه

زیارت امام سجاد، امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیه السلام

السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا خُزَّانَ عِلْمِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا تَرَاجِمَهَ وَحْىِ اللّهِ، السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَئِمَّهَ الْهُدَى، السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَعْلامَ التُّقى، السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَوْلادَ رَسُولِ اللّهِ، أَنَا عَارِفٌ بِحَقِّکُمْ، مُسْتَبْصِرٌ بِشَأْنِکُمْ، مُعادٍ لِأَعْدائِکُمْ، مُوَالٍ لِأَوْلِیَائِکُمْ، بِأَبِى أَنْتُمْ وَأُمِّى، صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْکُمْ. اللّهُمَّ إِنِّى أَتَوالى آخِرَهُمْ کَمَا تَوالَیْتُ أَوَّلَهُمْ، وَأَبْرَأُ مِنْ کُلِّ وَلِیجَهٍ دُونَهُمْ، وَأَکْفُرُ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَاللَّاتِ وَالْعُزَّى. صَلَوَاتُ اللّهِ عَلَیْکُمْ یَا مَوالِىَّ وَرَحْمَهُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَیْکَ یَا سَیِّدَ الْعَابِدِینَ وَسُلالَهَ الْوَصِیِّینَ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا بَاقِرَ عِلْمِ النَّبِیِّینَ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا صَادِقاً مُصَدَّقاً فِى الْقَوْلِ وَالْفِعْلِ، یَا مَوالِىَّ هذَا یَوْمُکُمْ وَهُوَ یَوْمُ الثُّلَثَاءِ، وَأَنَا فِیهِ ضَیْفٌ لَکُمْ وَمُسْتَجِیرٌ بِکُمْ، فَأَضِیفُونِى وَأَجِیرُونِى بِمَنْزِلَهِ اللّهِ عِنْدَکُمْ وَآلِ بَیْتِکُمُ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ.

سلام بر شما‌ای خزانه ‌داران علم خدا، سلام بر شما‌ ای مفسران وحی خدا، سلام برشما ‌ای پیشوایان هدایت، سلام بر شما‌ ای نشانه‌های پارسایی، سلام بر شما‌ ای فرزندان رسول خدا، من به حق شما دانا و به موقعیت شما بینایم و با دشمنانتان دشمن و با دوستانتان دوستم، پدر و مادرم فدایتان، درود‌های خدا بر شما باد. خدایا! من دوست دارم آخرین اینان را چنان‌که دوست داشتم اولینشان را و از هر صف‌بندی در برابر ایشان بیزاری می‌جویم و به جبت و طاغوت و لات و عُزّی [بتان روزگار جاهلیت] کفر می‌ورزم،‌ ای سروران من، درود‌های خدا و رحمت و برکاتش بر شما باد، سلام بر تو ای سرور عابدان و سلاله جانشینان و اوصیا، سلام بر تو‌ای شکافنده‌ی دانش پیامبران، سلام بر تو‌ای راستگوی پذیرفته شده در گفتار و کردار،‌ای سروران من، امروز روز سه‌شنبه روز شماست و من در این روز میهمان شما و پناهنده به شمایم، پذیرای من باشید و پناهم دهید، به حق مقام خدا نزد شما و اهل‌بیت پاکیزه و پاکتان.

دعای مخصوص روز سه شنبه

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

الْحَمْدُ للهِ وَ الْحَمْدُ حَقُّهُ کَمَا یَسْتَحِقُّهُ حَمْدا کَثِیرا وَ أَعُوذُ بِهِ مِنْ شَرِّ نَفْسِی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ اِلّا مَا رَحِمَ رَبِّی وَ أَعُوذُ بِهِ مِنْ شَرِّ الشَّیْطَانِ الَّذِی یَزِیدُنِی ذَنْبا إِلَی ذَنْبِی وَ أَحْتَرِزُ بِهِ مِنْ کُلِّ جَبَّارٍ فَاجِرٍ وَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ وَ عَدُوٍّ قَاهِرٍ اللهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ جُنْدِکَ فَإِنَّ جُنْدَکَ هُمُ الْغَالِبُونَ وَ اجْعَلْنِی مِنْ حِزْبِکَ فَإِنَّ حِزْبَکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.

ستایش خداراست و سپاس برازنده او آنچنان‏که شایسته حضرت اوست، ستایشی بسیار و به او پناه می‌برم از شر نفسم چه نفس همانا به زشتی بسیار فرمان می‌دهد جز آنکه پروردگارم رحم کند، و به خدا پناه می‌برم از گزند شیطانی که گناه بر گناهم‏ می‌افزاید، و به قدرت او از هر گردنکش نابکار و پادشاه ستمکار و دشمن قهّار، دوری می‌جویم، خدایا مرا از سپاهیانت قرار ده، چرا که همانا تنها سپاه تو پیروز است، و مرا از حزب خود قرار ده که تنها حزب تو رستگار است

وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَوْلِیَائِکَ فَإِنَّ أَوْلِیَاءَکَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ اللهُمَّ أَصْلِحْ لِی دِینِی فَإِنَّهُ عِصْمَهُ أَمْرِی وَ أَصْلِحْ لِی آخِرَتِی فَإِنَّهَا دَارُ مَقَرِّی وَ إِلَیْهَا مِنْ مُجَاوَرَهِ اللِّئَامِ مَفَرِّی وَ اجْعَلِ الْحَیَاهَ زِیَادَهً لِی فِی کُلِّ خَیْرٍ وَ الْوَفَاهَ رَاحَهً لِی مِنْ کُلِّ شَرٍ اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ.

و هم از دوستانت قرارم ده که بر دوستانت ترسی نیست و اندوهگین نمی‌شوند، خدایا دینم را برایم سامان ده که آن وسیله در امان بودن و دوری من از گناه است و آخرتم را آباد ساز که آنجا خانه پایدار من و گریزگاهم‏ از همسایگی دون‏صفتان است و زندگی را برایم زمینه افزونی در هر خیر و مرگم را برایم آرامش از هر گزندی قرار ده، بار خدایا بر محمّد خاتم پیامبران

وَ تَمَامِ عِدَّهِ الْمُرْسَلِینَ وَ عَلَی آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ وَ أَصْحَابِهِ الْمُنْتَجَبِینَ وَ هَبْ لِی فِی الثُّلَثَاءِ ثَلاثا لا تَدَعْ لِی ذَنْبا اِلّا غَفَرْتَهُ وَ لا غَمّا اِلّا أَذْهَبْتَهُ وَ لا عَدُوّا اِلّا دَفَعْتَهُ بِبِسْمِ اللهِ خَیْرِ الْأَسْمَاءِ بِسْمِ اللهِ رَبِّ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ أَسْتَدْفِعُ کُلَّ مَکْرُوهٍ أَوَّلُهُ سَخَطُهُ وَ أَسْتَجْلِبُ کُلَّ مَحْبُوبٍ أَوَّلُهُ رِضَاهُ فَاخْتِمْ لِی مِنْکَ بِالْغُفْرَانِ یَا وَلِیَّ الْإِحْسَانِ

و کامل‏ کننده شمار رسولان و بر خاندان‏ پاک و پاکیزه او و بر یاران برگزیده‏اش درود فرست و در روز سه ‏شنبه سه حاجتم را روا کن:گناهی برایم مگذار جز آنکه بیامرزی و نه اندوهی جز آنکه را برطرف سازی و نه دشمنی جز آنکه دور گردانی، به نام خدا که بهترین‏ نامهاست، به نام خدا پروردگار زمین و آسمان، دوری هر ناخوشایندی را که ابتدایش خشم خداست، و نیل به هر محبوبی را که آغازش رضای اوست خواستارم، پس از سوی خود سرانجام را به آمرزش پایان ده‌ای سرچشمه نیکی.

دعای دیگر به نقل از امام کاظم علیه السلام

دعای دیگری برای روز سه شنبه آمده است که منسوب به امام موسی کاظم علیه السلام است و مطلع نخست آن چنین است:

مَرْحَباً بِخَلْقِ اللَّهِ الْجَدِیدِ وَ بِکُمَا مِنْ کَاتِبَیْنِ وَ شَاهِدَیْنِ اکْتُبَا
بِسْمِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ
وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْإِسْلَامَ کَمَا وَصَفَ وَ الدِّینَ کَمَا شَرَعَ وَ الْکِتَابَ کَمَا أَنْزَلَ
وَ الْقَوْلَ کَمَا حَدَّثَ وَ (أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِینُ‏) حَیَّا اللَّهُ مُحَمَّداً بِالسَّلَامِ
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَصْبَحْتُ أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ وَ الْعَافِیَهَ فِی دِینِی
وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی
اللَّهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَاتِی وَ أَجِبْ دَعَوَاتِی وَ احْفَظْنِی مِنْ بَیْنِ یَدَیَّ
وَ مِنْ خَلْفِی وَ عَنْ یَمِینِی وَ عَنْ شِمَالِی
اللَّهُمَّ إِنْ رَفَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَضَعُنِی وَ إِنْ تَضَعُنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یَرْفَعُنِی
اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِی لِلْبَلَاءِ غَرَضاً وَ لَا لِلْفِتْنَهِ نَصَباً وَ لَا تُتْبِعْنِی بِبَلَاءٍ فِی أَثَرِ بَلَاءٍ
فَقَدْ تَرَى ضَعْفِی وَ قِلَّهَ حِیلَتِی وَ تَضَرُّعِی أَعُوذُ بِکَ مِنْ جَمِیعِ خَلْقِکَ فَأَعِذْنِی
وَ أَسْتَجِیرُ بِکَ مِنْ جَمِیعِ عَذَابِکَ فَأَجِرْنِی وَ أَسْتَنْصِرُکَ عَلَى عَدُوِّی فَانْصُرْنِی
وَ أَسْتَعِینُ بِکَ فَأَعِنِّی وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ فَاکْفِنِی وَ أَسْتَهْدِیکَ فَاهْدِنِی
وَ أَسْتَعْصِمُکَ فَاعْصِمْنِی وَ أَسْتَغْفِرُکَ فَاغْفِرْ لِی وَ أَسْتَرْحِمُکَ
فَارْحَمْنِی وَ أَسْتَرْزِقُکَ فَارْزُقْنِی سُبْحَانَکَ مَنْ ذَا یَعْلَمُ مَا أَنْتَ وَ لَا یَخَافُکَ
وَ مَنْ ذَا یَعْرِفُ قُدْرَتَکَ وَ لَا یَهَابُکَ سُبْحَانَکَ رَبَّنَا
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ إِیمَاناً دَائِماً وَ قَلْباً خَاشِعاً وَ عِلْماً نَافِعاً وَ یَقِیناً صَادِقاً
وَ أَسْأَلُکَ دِیناً قَیِّماً وَ أَسْأَلُکَ رِزْقاً وَاسِعاً
اللَّهُمَّ لَا تَقْطَعْ رَجَاءَنَا وَ لَا تُخَیِّبْ دُعَاءَنَا وَ لَا تُجْهِدْ بَلَاءَنَا
وَ أَسْأَلُکَ الْعَافِیَهَ وَ الشُّکْرَ عَلَى الْعَافِیَهِ وَ أَسْأَلُکَ الْغِنَى عَنِ النَّاسِ أَجْمَعِینَ
یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ یَا مُنْتَهَى هِمَّهِ الرَّاغِبِینَ وَ الْمُفَرِّجَ عَنِ الْمَهْمُومِینَ
وَ یَا مَنْ‏ (إِذا أَرادَ شَیْئاً) فَحَسْبُهُ‏ (أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ‏)
اللَّهُمَّ إِنَّ کُلَّ شَیْ‏ءٍ لَکَ وَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ بِیَدِکَ وَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ إِلَیْکَ یَصِیرُ وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ
لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَیْتَ وَ لَا مُعْطِیَ لِمَا مَنَعْتَ وَ لَا مُیَسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ
وَ لَا مُعَسِّرَ لِمَا یَسَّرْتَ وَ لَا مُعَقِّبَ لِمَا أَحْکَمْتَ وَ لَا یَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْکَ الْجَدُّ
وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِکَ مَا شِئْتَ کَانَ وَ مَا لَمْ تَشَأْ لَمْ یَکُنْ
اللَّهُمَّ فَمَا قَصُرَ عَنْهُ عَمَلِی وَ رَأْیِی وَ لَمْ تَبْلُغْهُ مَسْأَلَتِی مِنْ خَیْرٍ وَعَدْتَهُ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ
وَ خَیْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِیهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ فَإِنِّی أَسْأَلُکَ وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ فِیهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ

نمازهای مخصوص روز سه شنبه

نماز منقول از امام حسن عسکری

امام حسن عسکری علیه السلام در روایتی فرمودند:

«هرکه روز سه شنبه شش رکعت نماز بخواند و در هر رکعت پس از سوره «حمد» آیه «آمَنَ الرَّسُولُ» را تا آخر و یک مرتبه سوره «إِذٰا زُلْزِلَتِ» را بخواند خداوند گناهان او را بیامرزد و همچون روزی که از مادر به دنیا آمده از گناهان بیرون می رود. راوی از آن حضرت پرسید در چه وقتی از روز باید این نماز را بجای آورد؟ فرمود:بین طلوع آفتاب تا ابتدای ظهر.»[۴]

نماز دیگر روز سه شنبه

عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صلی الله علیه و آله قَالَ:«مَنْ صَلَّى یَوْمَ اَلثَّلاَثَاءِ بَعْدَ اِنْتِصَافِ اَلنَّهَارِ عِشْرِینَ رَکْعَهً یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَهٍ فَاتِحَهَ اَلْکِتَابِ مَرَّهً وَ آیَهَ اَلْکُرْسِیِّ مَرَّهً وَ قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ لَمْ تُکْتَبْ عَلَیْهِ خَطِیئَهٌ إِلَى سَبْعِینَ یَوْماً تَمَامَ اَلْخَبَرِ.»

رسول خدا صلوات الله فرمود:

هر کس در روز سه شنبه بعد از زوال ظهر بیست رکعت نماز بخواند و در همه ی رکعت ها، یکبار فاتحه الکتاب و یکبار آیه الکرسی و سه بار سوره توحید «قل هو الله احد» را قرائت کند، تا هفتاد روز گناهانش نوشته نمی شود.[۵]

استعاذه روز سه شنبه

استعاذه (پناه بردن به خداوند از شر شیاطین و اشرار) عمل مستحب دیگری است که برای این روز، سفارش شده است.

بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ أُعِیذُ نَفْسِی بِاللَّهِ الْأَکْبَرِ رَبِّ السَّمَاوَاتِ الْقَائِمَاتِ بِلَا عَمَدٍ وَ بِالَّذِی خَلَقَهَا (فِی یَوْمَیْنِ‏)[۶]

وَ قَضَى‏ (فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها)[۷] وَ (خَلَقَ الْأَرْضَ فِی یَوْمَیْنِ)[۸] (وَ قَدَّرَ فِیها أَقْواتَها)[۹]

وَ جَعَلَ فِیهَا جِبِالًا أَوْتَاداً وَ جَعَلَهَا (فِجاجاً سُبُلًا)[۱۰] وَ أَنْشَأَ السَّحَابَ وَ سَخَّرَهُ وَ أَجْرَى الْفُلْکَ

وَ(سَخَّرالْبَحْرَ)[۱۱] وَ جَعَلَ فِی الْأَرْضِ‏ (رَواسِیَ وَ أَنْهاراً)[۱۲] مِنْ شَرِّ مَا یَکُونُ فِی اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ تُعْقَدُ

عَلَیْهِ الْقُلُوبُ وَ تَرَاهُ الْعُیُونُ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ کَفَانَا اللَّهُ کَفَانَا اللَّهُ کَفَانَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى

اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً.

تسبیح مخصوص روز سه شنبه

یکی دیگر از اعمال روز سه شنبه، تسبیح و تقدیس خداوند است. تسبیحی که با هر عبارت، تنزه خداوند و قدرت لایزال او را یادآور می شود.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِی عُلُوِّهِ دَانٍ
سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِی دُنُوِّهِ عَالٍ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِی إِشْرَاقِهِ مُنِیرٌ
سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِی سُلْطَانِهِ قَوِیٌّ سُبْحَانَ الْحَلِیمِ الْجَمِیلِ‏
سُبْحَانَ الْغَنِیِّ الْحَمِیدِ سُبْحَانَ الْوَاسِعِ الْعَلِیِّ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ تَعَالَى
سُبْحَانَ مَنْ یَکْشِفُ الضُّرَّ وَ هُوَ الدَّائِمُ الصَّمَدُ الْفَرْدُ الْقَدِیمُ
سُبْحَانَ مَنْ عَلَا فِی الْهَوَاءِ سُبْحَانَ الْحَیِّ الرَّفِیعِ سُبْحَانَ الْحَیِّ الْقَیُّومِ
سُبْحَانَ الدَّائِمِ الْبَاقِی الَّذِی لَا یَزُولُ سُبْحَانَ الَّذِی لَا تَنْقُصُ خَزَائِنُهُ
سُبْحَانَ مَنْ لَا یَنْفَدُ مَا عِنْدَهُ سُبْحَانَ مَنْ لَا تَبِیدُ مَعَالِمُهُ
سُبْحَانَ مَنْ لَا یُشَاوِرُ فِی أَمْرِهِ أَحَداً سُبْحَانَ مَنْ لَا إِلَهَ غَیْرُهُ
سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ بِحَمْدِهِ
سُبْحَانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُبِینِ‏ سُبْحَانَ ذِی الْجَلَالِ الْبَاذِخِ الْعَظِیمِ
سُبْحَانَ ذِی الْجَلَالِ‏ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ فِی عُلُوِّهِ دَانٍ
وَ فِی دُنُوِّهِ عَالٍ وَ فِی إِشْرَاقِهِ مُنِیرٌ وَ فِی سُلْطَانِهِ قَوِیٌّ وَ فِی مُلْکِهِ دَائِمٌ
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ نَبِیِّهِ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرِینَ‏

استخاره کردن در روز سه شنبه

محدّث کاشانى [۱۵] در کتاب «تقویم المحسنین» براى استخاره با قرآن مجید، در ایام هفته اوقاتی را نقل کرده و گفته است که: «اختیار این ساعات، بنا بر مشهور بین اهل ایمان است، اگرچه حدیثى از اهل بیت بر آن یافت نشده است. بنابر این نظر، استخاره در روز سه‌شنبه، از وقت ناهار تا ظهر خوب است، آنگاه از عصر تا عشاء آخر.»[۱۶]

پی نوشت ها

1. کتاب الخصال، ص۳۸۷
2. همان
3. سوره رعد، آیه ۲۸
4. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، نمازهای ایام هفته
5. شیخ طوسی، مصباح المجتهد
6. سوره فصلت، آیه ۹
7. سوره فصلت، آیه ۱۲
8. سوره فصلت، آیه ۹
9. همان
10. سوره انبیاء، آیه ۳۱
11. سوره نحل، آیه ۱۴
12. سوره رعد، آیه ۳
13. البلد الامین، کفعمی، ذکر تسابیح الایام
14. سوره النور، آیه ۲۵
15. محمد بن مرتضی معروف به ملا محسن فیض کاشانی (زادهٔ ۱۰۰۷ در کاشان – درگذشتهٔ ۱۰۹۰ هجری قمری در کاشان) (۹۷۷–۱۰۵۸ هجری شمسی)، حکیم، و عارف شیعه مذهب دوره صفوی بود و در اواخر عمر خود توبه نامه و رسالاتی را به رشته تحریر در آورد و اخباری مسلک شد.. نام او محمد محسن، مشهور به ملا محسن، و تخلص ایشان فیض بوده‌است.از جمله رسالات او در زمینه اخباری و اصولی، سفینه النجاه است.
16. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ساعات استخاره

منبع: ستاد اقامه نماز